TUSAGA-AKTİF SİSTEMİ TEKNİK KONULARI

TUSAGA-Aktif Sisteminden kesintisiz ve gecikmesiz veri alışverişini sağlamak amacıyla; Turkcell ve Türk Telekom GSM Operatörleri tarafından APN tüneli kurulmuş ve kullanıcıların hizmetine sunulmuştur.

APN tüneline dahil olmak için; Turkcell ve Türk Telekom GSM Operatörlerini kullanan TUSAGA-Aktif Sistemi kullanıcılarının APN tüneline katılmasını istedikleri data SIM kart numaralarını destek@tusaga-aktif.gov.tr e-posta adresine bildirmeleri yeterlidir.

APN (Access Point Name),  GPRS, Edge ve 3G gibi mobil iletişim altyapısı üzerinde kurumlara sanal özel ağ kurulmasını sağlayan teknolojidir. Bu teknoloji sayesinde sadece izin verilen kullanıcıların girebildiği kurumlara özel ağlar tesis etmek mümkün olmaktadır. Mobil servis sağlayıcılar APN servisini kullanan her bir firma için ayrı bir özel ağ oluşturur ve sadece ilgili kurum tarafından yetkilendirilen kullanıcılar bu ağa erişebilir. İzin verilmeyen cihazlar bu ağa dahil olamazlar.

TUSAGA-Aktif Sistemi kapsamında Turkcell ve Türk Telekom GSM operatörleri tarafından kullanıcılarına yönelik APN tüneli hizmeti tanımlanmıştır.

Çeşitli kamu/tüzel kurum ve kuruluşlarınca kurulan Sabit GNSS Ağları, BÖHHBÜY gereğince HGM’ye kontrol ettirilerek Sabit GNSS Ağı Noktalarına ilişkin onay belgeleri iki yılda bir alınmalıdır.

HGM’ce düzenlenen kontrol sonuç raporlarında; Sabit GNSS İstasyon Noktalarına ilişkin uydu görünürlük durumları, zaman serileri ile koordinat ve hız bilgilerinin kontrol edildiği ve noktaların BÖHHBÜY kapsamında kullanılabileceği kanaatine varıldığı belirtilen Sabit GNSS Ağı Noktaları; BÖHHBÜY’nde belirtilen kriterler dahilinde tek noktadan Gerçek Zamanlı Kinematik ölçüler kapsamında 5 km. mesafeyi geçmeyecek şekilde kullanılabilecektir.

Küresel Uydu Konumlama Tekniği kullanılarak yapılan ölçüler, basit anlamda uzaydan geriden kestirme yöntemi ile ölçü yapılan noktanın koordinatlarının belirlenmesidir. Küresel Uydu Konumlama Tekniği ile konum belirleme yöntemlerinde, atmosferik hatalar başta olmak üzere Sinyal Yansıma (Multipath) Etkisi, Alıcı Anteni Faz Merkezi Hatası, Seçimli Doğruluk Erişimi, Taşıyıcı Dalga Faz Belirsizliği gibi hata kaynakları mevcuttur. Bu hatalar, hesaplamalarda kullanılan modellemeler ile ölçü anında kullanılan donanımlar yardımıyla giderilmektedir.

TUSAGA-Aktif Sistemi Ağ-RTK Düzeltme Verileri kullanılarak yapılan ölçülerde ise uydu geometrisinin yanında veri iletişim modeli de ölçü sonucunu doğrudan etkilemektedir.

Klasik ölçü yöntemleri ile yapılan ölçülerde dahi ölçüm süreçlerinin kontrol edilmesi prensibine dayalı meslek disiplinimizde; GNSS, TUSAGA-Aktif Sistemi vb. ile yapılan ölçü ve hesaplamalarda da ölçü ve hesap süreçleri kontrol edilmelidir. Ölçü ve hesap süreçlerindeki hata miktarlarının mevzuat ile belirlenen yanılma sınırlarının içerisinde kalıp kalmadığı irdelenmelidir.

TUSAGA-Aktif Sistemi Ağ-RTK Düzeltme Verileri kullanılarak yapılan Gerçek Zamanlı Kinematik ölçülerde; ölçü anına ilişkin hassasiyet değerlerinin irdelenmesi (GDOP, PDOP, HDOP, VDOP, TDOP, RMS vb.), farklı zamanlarda ölçü tekrarı, daha önce koordinatı belirlenmiş noktada ölçü yapılması vb. tekniklerle pratik ölçü anına ilişkin kontroller yapılabilir (Geometric Dilution of Precision (GDOP) uydu geometrisinin hesaplanan nokta koordinatlarına ve alıcı saatinin koordinatlara etkisini, Position Dilution of Precision (PDOP) uydu geometrisinin hesaplanan yatay ve düşey koordinatlara etkisini, Horizontal Dilution of Precision (HDOP) uydu geometrisinin hesaplanan yatay koordinatlara etkisini, Vertical Dilution of Precision (VDOP) uydu geometrisinin hesaplanan nokta yüksekliğine etkisini, Time Dilution of Precision (TDOP) uydu geometrisinin zaman bilgisine etkisini ve Root Mean Square (RMS)  ölçü anına ilişkin karesel ortalama hata değerini ifade etmektedir).

• TUSAGA-Aktif Sisteminde tanımlı kullanıcı adınız ile şifrenizin doğruluğu ve kullanım süresi kontrol edilmelidir. TUSAGA-Aktif Sistemi web portalına (www.tusaga-aktif.gov.tr) elektronik posta (e-posta) adresi ve şifreniz ile giriş yaparak tanımlı alıcılar listesinden üzerinize kayıtlı bulunan GNSS alıcılarınıza ait kullanıcı adı, şifre ve kullanım sürelerini kontrol edebilirsiniz.
• Ölçü anında GNSS uydu geometri durumu kontrol edilmeli ve en az 5 (beş) adet geometrisi uygun uydulardan mutlak konumun belirlendiğinden emin olunmalıdır.
• Ölçü anında GNSS alıcınız ile TUSAGA-Aktif Sistemi Kontrol Merkezi arasındaki veri iletişimini sağlamak için kullandığınız GSM data hattınızın aktif durumda olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Ölçü anında GNSS alıcınız ile TUSAGA-Aktif Sistemi Kontrol Merkezi arasındaki veri iletişimini sağlamak için kullandığınız GSM operatörünün, internet erişimi ve kapsama alanı kontrol edilmelidir.
• Uydu geometrisinin uygun, GSM data hattınızın internet erişimine açık ve kapsama alanı kontrollerinizden sonra, ölçü anında kullanılan GNSS alıcısı ve kontrol ünitesinde kullanılan yazılımları güncelleme durumunu kontrol ediniz.
• Ölçü anında kullanılan GNSS alıcısı kontrol ünitesindeki TUSAGA-Aktif Sistemi IP adresi, port numarası ve internet erişim ayarlarınızı kapsayan ölçü ayarlarınızı kontrol ediniz. GSM data hattınızın PIN kodu girişinin iptal edildiğinden, data hattınızın internet erişim türünün doğru tanımlandığından ve Erişim türü/APN alanına 3G ve üzeri ise “mgb”, 2G ise “internet” veya tarafımızdan APN tüneline dahil edilmişseniz Turkcell operatörü kullanıcıları için “tusagatkgm”, Türk Telekom operatörü kullanıcıları için “tusagaaktif” yazılı olduğundan emin olunuz. TUSAGA-Aktif Sistemi ölçü ayarları ile GNSS alıcısı ve kontrol ünitesi yazılım güncellemeleri için GNSS alıcısı firmanızdan destek alabilirsiniz.
• Gerçek Zamanlı Düzeltme Verisi kullanarak ölçtüğünüz poligon veya detay noktalarına ilişkin BÖHHBÜY’nde belirtilen kriterleri göz önünde bulundurarak, ölçü anında kullandığınız yatay ve düşey hassasiyet kriterlerinizi kontrol ediniz. Örneğin GNSS alıcısında ölçü ayarlarınızda yatayda 0.010 metre (1 cm.) ve düşeyde 0.030 metre (3 cm.) değerler girilmiş ise, alıcınız TUSAGA-Aktif Ağ-RTK Düzeltme Verisi kullanarak yaptığı gerçek zamanlı ölçüde, bu hassasiyet kriterlerini elde edemedikçe FIX (faz başlangıç belirsizliğinin çözülmesi) olmayacak ve FLOAT görülecektir.
• Tüm kontrollere rağmen sorun devam ediyor ise TUSAGA-Aktif Sistemi Destek Hattı444 4677 (GNSS) çağrı merkezimize ulaşabilirsiniz.

TUSAGA-Aktif Sistemi Kontrol Merkezinde hesaplanan Ağ-RTK Düzeltme Parametreleri; arazide ölçü yapan kullanıcıların GNSS alıcılarına, internet üzerinden kurulacak veri iletişim altyapısı üzerinden gönderilmektedir. Dolayısıyla arazide ölçü anında internet altyapısında sıkıntı yaşayan ve Kontrol Merkezi ile iletişim kuramayan GNSS alıcılarının TUSAGA-Aktif Sistemi ile Gerçek Zamanlı Ölçü yapması mümkün değildir.

TUSAGA-Aktif Sistemi ile kullanıcıların GNSS alıcıları arasındaki iletişim; genel olarak GNSS alıcılarında bulunan GPRS modem ve data SIM kartları üzerinden yapılmaktadır. Ölçünün performansı tamamen GSM operatörünün internet altyapısı performansına bağlı olmakta ve GSM operatörü kapsamı alanı dışında kalan alanlarda yapılan TUSAGA-Aktif Sistemi ile Gerçek Zamanlı Ölçülerde sıkıntı yaşanmaktadır.

Uydu üzerinden internet iletişimi son yıllarda gelişmiş ve uydu interneti için kullanılan uydu modemleri taşınabilir boyutlarda üretilmektedir. Ülkemizde de yaygın olarak kullanılmaya başlayan uydu modemleri ve internet hizmetleri, GSM operatörü kapsamı alanı dışında kalan alanlarda, TUSAGA-Aktif Sistemi ile Gerçek Zamanlı Ölçüler için kullanılabilecektir.

Uydu bazlı konum belirleme tekniği basit anlamda uzayda yapılan bir geriden kestirme hesabı olarak açıklanabilir. Ölçü yapılan noktaya kurulan GNSS alıcısının konumu, konumları bilinen küresel konumlama uydularından gelen uydu verilerinin değerlendirilmesi ile belirlenmektedir. Uydu sinyalleri alıcıya ulaşıncaya kadar İyonosfer ve Troposfer başta olmak üzere çeşitli atmosferik tabakalardan geçmektedir. Ölçü anına ilişkin hassas koordinatın belirlenebilmesi için atmosferik etkilerin modellenmesi gerekmektedir.

Klasik RTK ölçülerinde atmosferik modelleme koordinatı bilinen noktaya kurulan referans alıcısında tek noktadan hesaplanmakta ve gezici alıcılara düzeltme verisi olarak gönderilmektedir. Referans alıcı ile gezici alıcıların aynı atmosferik şartlardan geçtiğinin kabul edilerek aynı atmosferik modellemelerin kullanılmasından dolayı, referans alıcı ile gezici alıcılar arasındaki mesafe Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği (BÖHHBÜY)’nde en fazla 5 km olarak belirlenmiştir. TUSAGA-Aktif Sisteminde atmosferik modellemeler TUSAGA-Aktif Sabit GNSS İstasyonlarından gelen veriler ile hesaplanmakta ve kullanıcılara Ağ-RTK Düzeltme Verisi olarak yayınlanmaktadır.

Klasik RTK ölçüleri haberleşme modelinde, referans alıcısı ile gezici alıcılar arasında tek yönlü haberleşme gerçekleşmektedir. Referans noktasında hesaplanan düzeltme verisi gezici alıcılara gönderilmekte ve gezici alıcılar tarafından alınmaktadır.

TUSAGA-Aktif Sistemi veri iletişim modelinde, gezici alıcılar ile Sabit Referans noktaları arasında herhangi bir haberleşme olmamakta, gezici alıcılar düzeltme verilerini TUSAGA-Aktif Sistemi Kontrol Merkezinden almaktadır. Kontrol Merkezi ile gezici alıcılar arasında çift yönlü haberleşme modeli mevcuttur. Gezici alıcılar uydulardan hesapladığı yaklaşık konumunu Kontrol Merkezine göndermekte ve Kontrol Merkezinden o bölge için hesaplanan ve gönderilen Ağ-RTK Düzeltme Verilerini almaktadır.